شورای عالی انقلاب فرهنگی که بیش از چهل است مسائل مربوط به علم، آموزش و فرهنگ را در کشور پیگیری میکند این روزها با مطالبهای با عنوان اصلاح مصوبه کنکور رو به روست. درباره این موضوع و موضوعات دیگری که در حوزه شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دارد و سؤال جامعه دانشگاهی است با دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به گفتوگو نشستیم.
مشروح گفتوگوی خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس با حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی را در زیر میخوانید:
فارس: بازنگری مصوبه کنکور یکی از مطالبات و پیگیری های روزانه جامعه دانشگاهی است، گفتوگو را با همین موضوع آغاز میکنیم، بفرمایید که موضوع اصلاح مصوبه کنکور که قرار بود در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار بگیرد به کجا رسید؟
حجت الاسلام خسروپناه:
هنوز این موضوع در دستور شورا قرار نگرفته است، فکر می کنم تا یک ماه دیگر هم در دستور قرار نمی گیرد اما در حال حاضر هم دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بر روی این موضوع کار می کند.ما در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نظرات مخالف و موافق را دریافت کردهایم، بنده شخصا با تمام طیف ها و جریانات جلسه داشتم و نظرات و انتقادات را شنیدم که برخی از این جلسات رسانه ای شده و برخی دیگر خیر.
من با جریانی که صد در صد موافق این مصوبه هستند و اعتقاد دارند که اصلا نباید مصوبه تغییر کند جلسه داشتم، با افرادی که مخالف مصوبه هستند هم جلسه داشتم، با نمایندگان مجلس هم جلسه داشتم به طوریکه به تعداد نمایندگانی که در جلسه حضور داشتند نظرات مختلف بود، یعنی کمیسیون آموزش و تحقیقات نظر واحدی در رابطه با اعمال تغییرات و اصلاحات در این مصوبه ندارد، گاهی نماینده ای به صورت شخصی نظری را می گوید که نظر کمیسیون آموزش نیست و هنوز نظر مشخصی از مجلس به دست ما نرسیده است.اما مرکز پژوهش های مجلس تحقیقات خوبی انجام دادند و با اصل مصوبه موافق هستند و اصلاحاتی را پیشنهاد می دهند، شورای عالی آموزش و پرورش هم اختلاف نظر دارند.
فارس: این اختلاف نظر بر سر قطعی بودن تأثیر معدل است؟خسروپناه: خیر، همه متفق القول بر این عقیده هستند که اصل مصوبه باشد اما اصلاحاتی در نظر گرفته شود.فارس: چه اصلاحاتی؟
حجت الاسلام خسروپناه: به طور مثال درس های آزمون کم شود یا بعضا پیشنهادات دیگری دارند.
فارس: بررسی ها چه زمانی انجام می شود؟
حجت الاسلام خسروپناه:
ما منتظریم که شورای عالی آموزش و پرورش نظر کارشناسی اش را اعلام کند، کمیسیون آموزش مجلس هم نظر کارشناسی را برای ما بفرستد، از رسانه ها هم میخواهم که از رئیس کمیسیون آموزش بخواهند که نظر کارشناسی را به صورت مکتوب به دبیر خانه شورا اعلام کنند.اینگونه نباشد که اصلاحات صورت بگیرد و پس از آن انتقادات را بیان کنند، ما در حال حاضر آماده شنیدن انتقادات برای در نظر گرفتن اصلاحات در مصوبه هستیم.
معرکه گیری در حکمرانی صحیح نیست، نظر کارشناسی شان را به ما اعلام کنند، رئیس کمیسیون آموزش مجلس را هم در جلسه شورا برای اصلاح مصوبه دعوت میکنیم که آزادانه بحث و تبادل نظر شود و بررسی ها به صورت کامل صورت گیرد، حتی این آمادگی را داریم که مجموعه های ذینفعی که ادعا می کنند با اجرای مصوبه ضررهایی دیدهاند صحبتهایشان را بگویند.
فارس: در حال حاضر انتقادات به دبیرخانه شورا مطرح شده است؟
حجت الاسلام خسروپناه:
بله، ما آماده هستیم تا در دبیرخانه شورا شنوای صحبت ها باشیم، یک مجموعه ای به این مصوبه انتقاد داشت که به دبیرخانه شورا آمدند و نظراتشان را اعلام کردند.دبیرخانه شورا را ما به عنوان یک خانه گفتوگوی آزاد در نظر گرفتیم که افراد درباره موضوعات مختلف نظراتشان را اعلام کنند و نظرات به صورت مکتوب در اختیار ما قرار بگیرد، ما نظرات را به صورت مکتوب دسته بندی کرده و در صحن شورا مطرح میکنیم، استدلال ها هم طبیعتا بیان میشود و سپس رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی مسأله را جمع بندی و اعلام می کند. در جلسه بررسی موضوع اصلاح مصوبه آزمون سراسری، رئیس سازمان ملی سنجش، وزیر آموزش و پرورش، رئیس کمیسیون آموزش مجلس و افراد مسوول و کارشناس دیگری هم حضور خواهند داشت که در حضور این افراد موضوع جمع بندی می شود.
فارس: یعنی ممکن است مصوبه تغییر کند؟
حجت الاسلام خسروپناه:
اصل مصوبه تغییر نمی کند اما پس از بررسیها یا همین مصوبه بدون اصلاح می ماند یا ممکن است که اصلاحاتی در آن صورت بگیرد.به هر حال بنده به عنوان دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی این مسأله را اعلام می کنم که آمادگی داریم تا نظرات را بشنویم.
فارس: ممکن است در آزمون سراسری سال 1404 تغییراتی صورت گیرد؟
حجت الاسلام خسروپناه:
خیر، آزمون سال 1404 به شکل دو سال گذشته برگزار میشود، اما خبرهای مربوط به جلسه شورا پیرامون اصلاح مصوبه منتشر و اصلاحات ابلاغ می شود و همه در جریان قرارمیگیرند اما تا زمانی که مصوبه شورا تغییری نکرده، مصوبه فعلی حاکم است و هر صحبت دیگری فقط گمانه زنی است.سخنگوی شورا هم بنده هستم یعنی اگر کسی درباره مصوبات شورا صحبت کرد نظرش اعتباری ندارد و بنده باید نظر شورا را اعلام کنم.
فارس: برخی می گویند که مصوبه به خودی خود مشکلی ندارد و در اجرا اشکالاتی داشته که انتقاداتی به آن وارد شده است.
حجت الاسلام خسروپناه:
آقای دکتر صحرایی وزیر سابق آموزش و پرورش که دو سال این مصوبه را اجرا کرده است آمادگی دارد در جلسه ای صحبتها و استدلالهای هر طیف، طایفه و گروهی که برای این ادعا استدلال دارند را بشنود و پاسخ دهد.دکتر صحرایی به شدت معتقد است که آزمون ها با امنیت برگزار شده و تقلبی صورت نگرفته، نظارتهای دقیقی صورت گرفته و مجموعه های نهادهای امنیتی و حراستی مراقبت و کمک کردند و آزمونهای بسیار سالمی در کشور برگزار شده است.اینکه کسی شبهه ای را اعلام کند مسأله رسمی نیست.ما به تازگی خانه گفتوگوی آزاد را راه اندازی کردیم و حالا هم از طرف دبیرخانه شورا رسما اعلام می کنیم که آمادگی داریم پاسخگوی منتقدان و مخالفان و موافقان مصوبه کنکور باشیم و در جلسه ای با رعایت منطق و اخلاق بدون حرص و جوش های غیرمنطقی صحبت کنیم.
فارس: یکی از مسائلی که به تازگی مطرح شده و تجمعی هم در اعتراض به این موضوع در مقابل شورا صورت گرفته نیز بحث افزایش شهریه دانشگاه آزاد است، متولی نظارت بر افزایش شهریه دانشگاه آزاد چه نهادی است؟ آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی می تواند بر این موضوع نظارت کند؟
حجت الاسلام خسروپناه:
دانشگاه آزاد دارای هیأت امناست و افزایش شهریه اخیر هم در حوزه علوم پزشکی است و قاعدتا وزارت بهداشت باید بر این موضوع نظارت داشته باشد اما در حوزه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست.تعدادی از دانشجویان دانشگاه آزاد نیز به مقابل شورای عالی انقلاب فرهنگی آمدند و معترض بودند، دوستان ما در شورا شنوای صحبت این افراد شدند و برایشان توضیح دادند اما ما نه در این زمینه مصوبه ای داشتیم و نه اینگونه موضوعات در حیطه وظایف شورا است.* وزرا در انتصابات با رئیس نهاد رهبری در دانشگاه ها مشورت کنند.
فارس: در رابطه با انتصابات وزارت علوم بخصوص سرپرست دانشگاه هنر که این روزها مطرح می شود هم صحبت بفرمایید، آیا شورا بر روی انتصابات این حوزه نظارتی دارد؟
حجت الاسلام خسروپناه:
وزیر علوم و وزیر بهداشت به لحاظ قانونی حق دارند برای دانشگاه های زیر مجموعه شان سرپرست تعیین کنند و هیچ شرطی برای هر دو وزیر تعیین نشده که برای سرپرست گذاشتن از شورای عالی انقلاب فرهنگی نظری بگیرند اما رویه بر این بوده که وقتی میخواستند سرپرست منصوب کنند با مسوول نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاهها یک همفکری صورت میگرفته است.
هم در دولت شهید رئیسی و هم در دولت های قبل این مسأله انجام می شده است.لذا ما توصیه می کنیم که وزرا با رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها که منصوب مقام معظم رهبری هم هست مشورتی داشته باشند، چون به هر حال وی عضو کمیته تائید روسای دانشگاه هم هست و فکر می کنم در این صورت وزارتخانه ها با سرعت بیشتری بتوانند تائید سرپرست دانشگاهها را داشته باشند.توصیه ما این است اما اگر وزرا مشورتی هم نکنند خلاف قانون عمل نکردند، در هر صورت وظیفه ای که قانونا دارند این است که باید از وزارت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اطلاعات قوه قضاییه استعلام بگیرند و اگر استعلام مثبت شد برای دانشگاهها سرپرست منصوب کنند.حالا اینکه آیا در انتصابات اخیر برای تمام این سرپرست ها استعلام گرفته شده و نظر مثبت دریافت شده و سپس حکم سرپرستی صادر شده یا خیر را باید از مجموعه وزارتخانهها و مجموعه نهادهای امنیتی سوال کرد.علاوه بر این وزیر ممکن است سرپرست منصوب کند اما فرد دیگری را به کمیته تعیین روسای دانشگاه معرفی کند، یعنی الزاما وزیر ملزم نیست همان فردی که به عنوان سرپرست منصوب کرده را به کمیته تأئید رؤسای دانشگاه معرفی کند.ما در کمیته تأئید رؤسای دانشگاه، طبق ضوابط عمل خواهیم کرد و اعضای این کمیته باید به اجماع واتفاق آرا سرپرست را به عنوان رئیس تائید کنند.در صورت مخالفت اعضای این کمیته، اگر حتی یک رأی مخالف هم وجود داشته باشد تائید صلاحیت سرپرست به صحن شورا می رود و در صحن شورا رأی گیری مجدد انجام می شود.
فارس: از شورای اسلامی شدن دانشگاه ها هم بفرمایید، این شورا در چه وضعیتی است؟
حجت الاسلام خسروپناه: شورای اسلامی شدن دانشگاه ها به صورت یک هفته در میان به ریاست وزیر علوم برگزار می شود، مصوب شده که وزیر علوم رئیس شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و جانشینش هم رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هاست.وظیفه این شورا اجرایی سازی سند دانشگاه اسلامی است و طبیعتا باید راهبری اجرایی سازی این سند را نسبت به وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد داشته باشد،دبیرخانه این شورا هم در این مدت فعال تر شده است.
فارس: بازگشت چند دانشجوی پروندهدار به دانشگاهها را به چه صورت ارزیابی میکنید؟
حجت الاسلام خسروپناه:
عده ای از دانشجویان که تخلفاتی داشتند بخشیده شدند، به هر حال نگاه رأفت و رحمت به دانشجویان و اساتید کار مثبت و ارزشمندی است و در آموزههای دینی ما هم آمده است، وقتی کسی خطایی کرده و حالا پشیمان شده و اظهار ندامت می کند می تواند برگردد اما ممکن است گاهی فساد اخلاقی یا مسأله حادی باشد که آن بحث دیگری است.ولی به طور معمول اعتراضاتی صورت می گیرد که هر چقدر بتوانیم با روش گفتوگو، منطق، جدال احسن و برهان مباحث را مطرح کنیم و با استدلال بدون حاشیه سازی مسائل را حل کنیم مفید است.بنای مسوولان دفاتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه ها و روسای دانشگاه در دولت شهید رئیسی هم به همین صورت بوده است و به جمع بندی رسیدند که نسبت به برخی افراد حکمی را صادر کنند، حالا این دولت به نتیجه رسیده که نسبت به آنها با رأفت اسلامی برخورد کند، اشکالی ندارد اما امیدواریم آن افراد از این به بعد مراقب باشند و اگر انتقادی نسبت به امور دارند از طریق قانونی ورود پیدا کنند و ایجاد تشنج در دانشگاه نکنند.* در شرایط فعلی وفاق و انسجام ملی بسیار مهم است.
بخصوص در این وضعیت که بسیار حساس است و رژیم صهیونیستی به دنبال این است که به نظام آسیب بزند آنچه ضرورت دارد وفاق و اتحاد و انسجام ملی است که همه ما باید داشته باشیم.با گرایش های مختلف سیاسی نباید در داخل ایجاد تنش شود و وحدت و انسجام داخل پابرجا باشد، همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند وحدت و انسجامی که در جهان اسلام انتظار داریم ابتدا باید در کشور خودمان تحقق یابد و در جهان اسلام هم این همدلی و وحدت را بخصوص در برابر رژیم صهیونیست داشته باشیم.
فارس: یک موضوع آموزشی دیگر هم اینکه دیوان عدالت اداری شرط «نویسنده مسؤول بودن استاد راهنما» در مقالات را اعلام کرده است، در این رابطه نظر شما چیست؟
حجت الاسلام خسروپناه:
همانطور که در مسائل قضایی دادگاه های اختصاصی مانند دادگاه خانواده و دادگاه اقتصادی و اینها شکل گرفته است، اگر قرار است دیوان عدالت اداری در حوزه امور آموزشی هم ورودی داشته باشد باید دادگاه تخصصی باشد، اینکه یک قاضی در یک شعبه از یک مجموعه ای از سیستم قضایی یک حکم دهد این حکم چندان مسموع نیست.این مسائل مسائلی کاملا تخصصی است که حتما باید از قوانین دانشگاهی تبعیت کند.جلسه ای که من با رئیس دیوان عدالت اداری داشتم کاملا نگاه حکمرانی به مسائل آموزش، پژوهش و سنجش و مسائل مربوط به دانشگاه داشتند و کاملا توجه دارند که قضات منصوب شده که مجاز از طرف مقام معظم رهبری هستند در چارچوب ضوابط حکم صادر کنند.که البته به همین صورت هم عمل می شود حالا اگر در مصداقی اختلاف نظری باشد باید با گفتگو حل شود.